Rozwijamy się nieustannie. Zarówno fizycznie, jak też psychicznie. Bardzo ważnym okresem rozwojowym okazuje się rozwój płodowy. Rzutuje on na to kto jaki przyjdzie na świat i kto jak dalej się rozwinie.
Między rozwojem a wzrostem
O ile rozwój przebiega przez całe życie, o tyle wzrost przebiega tylko przez jego część. Najprościej rzecz ujmując w rozwoju chodzi o jakość, a we wzroście chodzi o ilość. Wzrost to po prostu przyrost masy ciała. Rozwój z kolei to specjalistyczne różnicowanie się ciała.
Kształtowanie się organizmu |
|
Wzrost
– przyrost masy ciała |
Rozwój – specjalistyczne różnicowanie się ciała |
Filogeneza a ontogeneza
Rozwój klasyfikuje się na rozwój rodowy oraz rozwój osobniczy. Rozwój rodowy, zwany filogenezą, ukazuje na przykład jak na przestrzeni wieków ewoluowały gatunki doprowadzając do powstania gatunku ludzkiego. Rozwój osobniczy, zwany ontogenezą, ukazuje jak rozwija się konkretny człowiek przez życie od momentu jego poczęcia do momentu jego śmierci.
Rozwój |
|
Filogeneza – rozwój rodowy |
Ontogeneza – rozwój osobniczy |
Ku autonomii
Każdy rozwój osobniczy to paralelność procesów biologicznych i procesów psychologicznych. Rozwój taki dzieli się na poszczególne etapy rozwoju płodu, czyli w organizmie matki, a także rozwój pozapłodowy, czyli poza organizmem matki. Polega to na uzyskiwaniu coraz większej autonomii.
Rozwój osobniczy |
|
Rozwój płodowy
– rozwój w organizmie matki |
Rozwój pozapłodowy – rozwój poza organizmem matki |
Embriogeneza, histogeneza oraz organogeneza
Rozwój płodowy stanowi bardzo ważny rozwój dla życia danego osobnika. Od rozwoju płodowego zależy w sporej mierze rozwój pozapłodowy. Od niego zależy również to kto jaki przyjdzie na świat oraz jak rozwinie się jego strona fizyczna i jego strona psychiczna. Na rozwój płodowy składają się: rozwój zarodkowy – embriogeneza, rozwój tkankowy – histogeneza oraz rozwój organowy – organogeneza.
- Embriogeneza jako rozwój zarodkowy:
Tworzenie się zarodka. Przebiegają procesy bruzdkowania, gastrulacji, blastulacji i neurulacji.
- Histogeneza jako rozwój tkankowy:
Specjalistyczne różnicowanie się komórek w tkanki. Komórki się ze sobą łączą u w ten sposób budują tkanki.
- Organogeneza jako rozwój organowy:
Specjalistyczne różnicowanie się tkanek w organy tworzących narządy. Na przykład tkanka mięśniowa tworzy mięśnie i układ mięśniowy, a tkanka kostna tworzy kości i układ kostny.
Rozwój płodowy |
||
Embriogeneza
– rozwój zarodkowy |
Histogeneza
– rozwój tkankowy |
Organogeneza – rozwój organowy |
Okresy rozwoju płodowego oraz pozapłodowego – zestawienie
Wylicza się rozwój rodowy oraz rozwój osobniczy. Rozwój osobniczy dzieli się na rozwój płodowy oraz pozapłodowy. Rozwój płodowy dzieli się na rozwój zarodkowy, tkankowy oraz organowy. Rozwój pozapłodowy dzieli się na rozwój noworodkowy, niemowlęcy, poniemowlęcy, dzieciństwa, dorosłości oraz starości.
Okresy rozwoju płodowego |
|
Okres zarodkowy |
1-3 miesiąc ciąży/ 1-13 tydzień ciąży |
Okres płodowy |
4 miesiąc – poród / 14 tydzień – poród |
Okresy rozwoju pozapłodowego |
|
Okres noworodkowy |
Narodziny – 1 miesiąc życia |
Okres niemowlęcy |
1 miesiąc życia – 1 rok życia |
Okres poniemowlęcy |
1 rok życia – 3 rok życia |
Okres dzieciństwa |
3 rok życia – 10 rok życia |
Okres dojrzewania |
10 rok życia – 20 rok życia |
Okres dorosłości wczesny |
20 rok życia – 35 rok życia |
Okres dorosłości średni |
35 rok życia – 50 rok życia |
Okres dorosłości późny |
50 rok życia – 65 rok życia |
Okres starości |
65 rok życia – śmierć |